Ένα νέο είδος μύκητα βγαλμένο από έναν εφιάλτη βρέθηκε να παραμονεύει στο ταβάνι μιας εγκαταλελειμμένης αποθήκης πυρίτιδας στη Βόρεια Ιρλανδία, εγκλωβισμένο στο σώμα μιας άτυχης αράχνης-ξενιστή. Κάτω από ένα στεφάνι από κοραλλιογενείς προεξοχές, το παραμορφωμένο κουφάρι μιας συνήθως ερημικής αράχνης σπηλαίων Metellina merianae, που πλέκει σφαιροειδείς δομές, ήταν μόλις και μετά βίας αναγνωρίσιμο όταν ένα συνεργείο ντοκιμαντέρ του BBC το συνάντησε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της σειράς Winterwatch.
Το παραμορφωμένο δείγμα στάλθηκε σε μια ομάδα με επικεφαλής τον μυκητολόγο Harry Evans από το Centre for Agriculture and Bioscience International. Με επιπλέον δείγματα που συλλέχθηκαν από σπήλαια σε όλο το ιρλανδικό νησί, η ομάδα αναγνώρισε τον μύκητα ως ένα νέο είδος που ονόμασαν Gibellula attenboroughii από το όνομα του Sir David Attenborough.
Σε κάθε δείγμα, ο μύκητας ήταν περιπλεγμένος με ένα κουφάρι είτε του M. merianae είτε ενός άλλου είδους αράχνης-ξενιστή, της ευρωπαϊκής αράχνης των σπηλαίων Meta menardi. Και οι δύο αυτές αράχνες είναι αρπακτικά που «κάθονται και περιμένουν» και συνήθως κρύβονται κοντά στον ιστό τους. Δεν παραμένουν σε ανοιχτό χώρο, ωστόσο κάθε άτυχη αράχνη φαίνεται να έχει οδηγηθεί παρά φύσιν στις εκτεθειμένες επιφάνειες των οροφών των σπηλαίων.
Αυτό μοιάζει πολύ με τη συμπεριφορά των μυρμηγκιών που έχουν μολυνθεί από μύκητες Ophiocordyceps στο τροπικό δάσος του Ατλαντικού στη Βραζιλία, μια εγκεφαλική κατάληψη στην οποία φαίνεται να παίζει ρόλο η ντοπαμίνη.
«Το γεγονός ότι οι μολυσμένες με Gibellula αράχνες βρίσκονται σε περίοπτες θέσεις στην οροφή των υπόγειων ενδιαιτημάτων τους υποδηλώνει μια αλλαγή συμπεριφοράς, που πιθανώς χειραγωγείται από τον μύκητα», σημειώνουν οι ερευνητές. «Τα σπορογόνα πτώματα θα ήταν εκτεθειμένα στα ρεύματα αέρα που κυκλοφορούν μέσα στις σπηλιές προωθώντας την απελευθέρωση και την επακόλουθη διασπορά των ξηρών σπορίων μέσα στο σύστημα».
Αν και η γενετική ανάλυση δείχνει ότι τα δείγματα των σπηλαίων και της πυριτιδαποθήκης είναι όλα ένα είδος μύκητα, δεν θα το καταλάβαινε κανείς με μια ματιά. Η ομάδα του Evans υποψιάζεται ότι η ποικιλία των μορφών που παίρνει αυτό το είδος θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα των διαφορετικών περιβαλλοντικών συνθηκών όπου αναπτύσσεται. Στην υπόγεια πυριτιδαποθήκη, για παράδειγμα, η πλήρης απουσία κίνησης του αέρα μπορεί να εξηγήσει γιατί τα σπόρια προσκολλώνται σε μορφές που μοιάζουν με στήλες στην επιφάνεια του μύκητα, και χωρίς φως, υπέστησαν απώλεια χρωστικών ουσιών.
«Εντός του συστήματος των σπηλαίων, ιδίως στη ζώνη κατωφλίου που ευνοείται από το Metellina merianae, θα υπήρχε τόσο διάχυτο φως όσο και ρεύματα αέρα για να μετατοπίσουν και να διασκορπίσουν τα σπορία με αποτέλεσμα τη μειωμένη συχνότητα εμφάνισης μακρών αλυσίδων ή μπλοκ σπορίων», γράφει η ομάδα.
Η ανακάλυψη οδήγησε επίσης τους επιστήμονες να υποψιαστούν ότι ο ίδιος μύκητας μπορεί να κρύβεται πίσω από μολυσμένα δείγματα του M. merianae στην Ουαλία, τα οποία ζουν στις εισόδους των σχισμών των βράχων ή σε παρόμοιες ανθρωπογενείς κόγχες γύρω από μια παραλίμνια τοποθεσία όπου δεν υπάρχουν σπήλαια. Εκεί, φαίνεται να έχουν μετακινηθεί από αυτές τις ασφαλείς σχισμές στα γύρω ή επικρεμάμενα βρύα σφάγγου, ενδεχομένως καθοδηγούμενα από τον μύκητα.
Εμβαθύνοντας στα αρχεία του φυτολογίου και της βιβλιογραφίας, η ομάδα βρήκε εικονογραφήσεις και άλλες καταγραφές παρόμοιων μυκήτων που μπορεί πράγματι να είναι Gibellula.
«Υπάρχει μια κρυμμένη ποικιλομορφία στις Βρετανικές Νήσους και ότι πολλά ακόμη είδη Gibellula μένει να ανακαλυφθούν», αναφέρουν οι ερευνητές.
[via]
