Ερευνητές πραγματοποίησαν μια μεγάλη πρόοδο στην προσπάθεια αναγέννησης των β-κυττάρων του παγκρέατος που καταστρέφονται από τον διαβήτη τύπου 1. Χρησιμοποιώντας εγκεκριμένα από τον FDA φάρμακα που συνήθως χορηγούνται σε ασθενείς με σπάνιους καρκίνους, επαναπρογραμμάτισαν τα παγκρεατικά κύτταρα ώστε να παράγουν και να εκκρίνουν ινσουλίνη ως ανταπόκριση στη γλυκόζη. Η ανακάλυψη θα μπορούσε να σημαίνει ότι, μια μέρα, οι διαβητικοί δεν θα χρειάζεται να κάνουν πολλαπλές καθημερινές ενέσεις ινσουλίνης.
Τα β-κύτταρα του παγκρέατος συνθέτουν, αποθηκεύουν και απελευθερώνουν την ινσουλίνη. Ωστόσο, στον διαβήτη τύπου 1 (Τ1Δ), το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει επιλεκτικά αυτά τα κύτταρα με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας σε ισόβια εξάρτηση από τη χορήγηση εξωγενούς ινσουλίνης για την επιβίωση. Ενώ η θεραπεία με ινσουλίνη βοηθά στον έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα, δεν προλαμβάνει, δεν σταματά ούτε αναστρέφει την καταστροφή των κυττάρων του παγκρέατος που εκκρίνουν ινσουλίνη.
Για πολλά χρόνια, οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί στον εντοπισμό νέων θεραπειών που διεγείρουν την ανάπτυξη και τη λειτουργία των β-κυττάρων για την αποκατάσταση της παραγωγής ινσουλίνης στους διαβητικούς τύπου 1. Τώρα, όμως, οι ερευνητές του Baker Heart and Diabetes Institute στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, μας έφεραν ένα βήμα πιο κοντά στο να γίνει αυτό πραγματικότητα, αναγεννώντας τα κατεστραμμένα παγκρεατικά κύτταρα ώστε να μπορούν να παράγουν ινσουλίνη και να ανταποκρίνονται λειτουργικά στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
«Θεωρούμε ότι αυτή η αναγεννητική προσέγγιση αποτελεί σημαντική πρόοδο ως προς την κλινική ανάπτυξη», δήλωσε ο Sam El-Osta, συγγραφέας της έρευνας. «Μέχρι τώρα, η αναγεννητική διαδικασία ήταν τυχαία και χωρίς επιβεβαίωση. Το σημαντικότερο είναι ότι οι επιγενετικοί μηχανισμοί που διέπουν την εν λόγω αναγέννηση στον άνθρωπο παραμένουν ελάχιστα κατανοητοί».
Η μελέτη βασίζεται σε προηγούμενη προκαταρκτική έρευνα των ερευνητών του Ινστιτούτου Baker, όπου χρησιμοποίησαν έναν αναστολέα EZH2 σε συνδυασμό με ένα φυσικής προέλευσης φάρμακο προκειμένου να προκαλέσουν τη διέγερση των προγονικών κυττάρων ώστε να μοιάζουν με τα β-κύτταρα και να είναι ικανά να παράγουν ινσουλίνη.
Το EZH2 (Enhancer of zeste homolog 2) είναι ένα ένζυμο που αποτελεί μέρος της πρωτεϊνικής ομάδας polycomb repressive complex 2 (PRC2), η οποία ρυθμίζει τη γονιδιακή έκφραση. Η μετάλλαξη και η υπερέκφραση της EZH2 έχει ως αποτέλεσμα την καταστολή των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για τον έλεγχο του κυτταρικού κύκλου, οδηγώντας σε ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και καρκίνο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αναστολείς της EZH2 χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ορισμένων μορφών καρκίνου.
Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν την ικανότητα δύο εγκεκριμένων από τον FDA αναστολέων της EZH2 που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία σπάνιων μορφών καρκίνου, του GSK126 και της ταζεμετοστάτης (Tazverik), να επανενεργοποιούν τα παγκρεατικά προγονικά κύτταρα. Έλαβαν παγκρεατικά κύτταρα από τρεις δότες ηλικίας επτά, 56 και 61 ετών. Ο επτάχρονος και ο 61χρονος πάσχουν από Τ1Δ, ενώ ο 56χρονος δότης δεν είναι διαβητικός. Ο επτάχρονος δότης είχε διαγνωσθεί με διαβήτη μόνο για ένα μήνα, ενώ ο 61χρονος είχε τη νόσο για 33 χρόνια.
Η φαρμακολογική αναστολή της EZH2 με GSK και tazemetostat προκάλεσε τη μετατόπιση των παγκρεατικών κυττάρων από τους νεαρούς και ενήλικες διαβητικούς δότες προς μια ταυτότητα κυττάρων τύπου β. Παρά την καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η διέγερση των παγκρεατικών πόρων με GSK126 και tazemetostat μπορούσε να επηρεάσει την έκφραση του γονιδίου της ινσουλίνης (INS) και συσχετίστηκε με την έκφραση των δεικτών συντήρησης που καθορίζουν το β-κύτταρο. Μετά από 48 ώρες διέγερσης με τα φάρμακα, τα επαναπρογραμματισμένα κύτταρα παρήγαγαν και εξέκριναν ινσουλίνη ως απόκριση σε μια φυσιολογική πρόκληση γλυκόζης.
Η νέα θεραπευτική προσέγγιση έχει τη δυναμική να γίνει η πρώτη τροποποιημένη από τη νόσο θεραπεία για την T1D, διευκολύνοντας την παραγωγή ινσουλίνης που ανταποκρίνεται στη γλυκόζη με την αναγέννηση των παγκρεατικών κυττάρων του ασθενούς. Αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη λύση για τα εκατομμύρια των ινσουλινοεξαρτώμενων διαβητικών στον κόσμο, σκοπεύοντας να αποκαταστήσει την παραγωγή ινσουλίνης και να τους απαλλάξει από τις πολλαπλές καθημερινές ενέσεις ινσουλίνης.
[via]
