Digital Services Act: Οι νέοι κανόνες που φέρνει η ΕΕ για τις μεγάλες online πλατφόρμες

Την περασμένη εβδομάδα είδαμε πως προχωρά το νομοσχέδιο Digital Markets Act (DMA) που θα υποχρεώσει τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας να προβούν σε σημαντικές αλλαγές σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της πλειοψηφίας των υπηρεσιών τους, αλλά ανήμερα του Μεγάλου Σαββάτου και μετά από πολλές ώρες διαπραγματεύσεων επήλθε συμφωνία και για τους ευρύτερους όρους ενός ακόμη πολύ σημαντικού νομοσχεδίου, του Digital Services Act (DSA).

Το DSA έρχεται να θέσει νέους κανόνες σχετικά με την ευθύνη που θα έχουν οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας για το περιεχόμενο που φιλοξενείται ή/και διαμοιράζεται στις πλατφόρμες τους. Τα σημαντικότερα σημεία που εστιάζει το DSA είναι να αφαιρείται ακόμα πιο γρήγορα το παράνομο - επικίνδυνο περιεχόμενο, να εξηγείται ρητά ο τρόπος λειτουργίας των αλγορίθμων τους και να υπάρχει πολύ μεγαλύτερος περιορισμός των ψευδών - παραπλανητικών ειδήσεων. Οι εταιρείες που δεν θα συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες θα έρχονται αντιμέτωπες με πρόστιμα που θα φτάνουν έως και το 6% του ετήσιου τζίρου τους.

Όπως δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen,

Το DSA θα αναβαθμίσει τους βασικούς κανόνες που αφορούν όλες τις οnline υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ουσιαστικά θα ακολουθηθεί η αρχή πως ό,τι είναι παράνομο στην offline ζωή, θα πρέπει να είναι παράνομο και στην online μορφή του. Όσο μεγαλύτερες είναι σε μέγεθος, τόσο μεγαλύτερες είναι και οι ευθύνες των online πλατφορμών.

Από την άλλη, η Margrethe Vestager, επικεφαλής της ΕΕ σε θέματα ανταγωνισμού, σημειώνει πως το DSA θα διασφαλίσει πως οι μεγάλες πλατφόρμες θα είναι υπόλογες για τους κινδύνους που μπορεί να προκαλέσουν στην κοινωνία και τους πολίτες.

Προκειμένου να μην υπάρχει σύγχυση, το Digital Markets Act αφορά την υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών, ενώ το Digital Services Act σχετίζεται με το περιεχόμενο που φιλοξενείται στις πλατφόρμες τους. Αυτό σημαίνει ότι το DSA είναι αρκετά πιο σημαντικό για εμάς τους τελικούς χρήστες, διότι οι όποιες αλλαγές φέρει μαζί τους θα γίνουν εμφανείς άμεσα.

Βασικοί Κανόνες του Digital Services Act

Προς το παρόν δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως η συγγραφή του DSA, αλλά ήδη η ΕΕ έχει δημοσιεύσει κάποιες από τις υποχρεώσεις των εταιρειών τεχνολογίας:

• Απαγορεύεται η στοχευμένη διαφήμιση με βάση την θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την εθνικότητα του χρήστη. Επίσης, οι νεαροί σε ηλικία δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρακτικές στοχευμένης διαφήμισης.
• Το περιβάλλον χρήσης θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο για τον χρήστη προκειμένου να μην οδηγείται σε λάθος ενέργειες. Η δυνατότητα ακύρωσης μιας συνδρομής θα πρέπει να είναι το ίδιο εύκολη με τη διαδικασία εγγραφής σε μια υπηρεσία.
• Οι μεγάλες πλατφόρμες τύπου Facebook θα πρέπει να διευκρινίζουν πλήρως στον χρήστη τον τρόπο λειτουργίας των αλγορίθμων που χρησιμοποιούνται για την εμφάνιση προτάσεων (π.χ. σειρές του Netflix στο News Feed) και οι χρήστες θα πρέπει να έχουν την επιλογή να δέχονται προτάσεις που δεν θα βασίζονται στο προφίλ τους.
• Οι υπηρεσίες φιλοξενίας (hosting) και οι online πλατφόρμες θα πρέπει να εξηγούν πλήρως και με απόλυτη διαφάνεια για ποιους λόγους αφαίρεσαν παράνομο περιεχόμενο, αλλά και να δίνουν στον χρήστη τη δυνατότητα άσκησης «έφεσης» για την αφαίρεση του περιεχομένου που ανήρτησε.
• Οι μεγάλες online πλατφόρμες θα πρέπει να παρέχουν στους ερευνητές δεδομένα για να αποκτούν οι τελευταίοι περισσότερη γνώση σχετικά με την εξέλιξη των online απειλών.
• Τα online marketplaces (π.χ. Amazon, Skroutz) θα πρέπει να διατηρούν βασικές πληροφορίες για τους εμπόρους που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα τους προκειμένου να μπορούν να εντοπίσουν άμεσα όσους πωλούν παράνομα αγαθά ή υπηρεσίες.
• Οι μεγάλες πλατφόρμες θα πρέπει να παρουσιάσουν νέες στρατηγικές για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης κατά τη διάρκεια των κρίσεων.

Όπως και στην περίπτωση του DMA, έτσι και το DSA θα πρέπει πρώτα να καθαρογραφεί, να ελεγχθεί η νομική υπόσταση του και έπειτα να ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην τελική μορφή του για να τεθεί σε εφαρμογή. Όλα αυτά αναμένεται ότι θα έχουν γίνει μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2024 και από εκεί και έπειτα, οι εταιρείες τεχνολογίας θα έχουν χρονικό περιθώριο 15 μηνών για να συμμορφωθούν με τους νέους κανόνες.

[EC]