Επιστήμονες εντόπισαν έναν τύπο κυττάρων που δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ πριν και μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση εγκεφαλικών βλαβών, τουλάχιστον σε ποντίκια.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα μοναδικό είδος αστροκυττάρου, ένα κύτταρο σε σχήμα αστεριού που υποστηρίζει την επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων και τους διατηρεί υγιείς, σταθεροποιώντας τον προστατευτικό φραγμό του εγκεφάλου και ρυθμίζοντας τις ισορροπίες των νευρώνων σε φορτισμένα σωματίδια και μόρια σηματοδότησης.
Στον εγκέφαλο, τα αστροκύτταρα ζουν είτε στη φαιά ουσία, η οποία περιέχει το κύριο μέρος των νευρώνων που περιέχει το DNA και επιτρέπει στα κύτταρα να επεξεργάζονται πληροφορίες, είτε στη λευκή ουσία - τα μονωμένα καλώδια που εκτείνονται από ορισμένους νευρώνες. Οι ερευνητές έχουν μελετήσει εδώ και καιρό τον ρόλο των αστροκυττάρων της φαιάς ουσίας, αλλά μέχρι τώρα ήταν λιγότερα γνωστά για τα αντίστοιχα της λευκής ουσίας.
Στη νέα μελέτη οι επιστήμονες προσδιόρισαν τη λειτουργία των αστροκυττάρων της λευκής ουσιας σε δείγματα ιστών από εγκεφάλους ποντικών. Το έκαναν αυτό αναλύοντας τη δραστηριότητα των γονιδίων που εξέφραζαν ή "ενεργοποιούσαν" αυτά τα κύτταρα.
«Αυτό είναι ένα πραγματικά σημαντικό εύρημα, διότι αυτό δεν ήταν γνωστό πριν», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Judith Fischer-Sternjak, αναπληρώτρια διευθύντρια του Ινστιτούτου Έρευνας Βλαστοκυττάρων στο Helmholtz του Μονάχου στη Γερμανία.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ορισμένα από αυτά τα ειδικά, πολλαπλασιαζόμενα αστροκύτταρα ήταν σε θέση να μετακινηθούν από τις περιοχές της λευκής ουσίας στις περιοχές της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου του ποντικιού. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι τα κύτταρα αυτά μπορεί να λειτουργούν ως δεξαμενή για νέα αστροκύτταρα.
Εάν παρόμοια αστροκύτταρα ανακαλυφθούν στον ανθρώπινο εγκέφαλο, η έρευνα θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για την αποκατάσταση του εγκεφάλου μετά από τραυματισμό ή βλάβη, όπως αυτή που προκαλείται από νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, πρότειναν οι συγγραφείς. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες θα μπορούσαν θεωρητικά να μάθουν να χειρίζονται τα αστροκύτταρα, ώστε να είναι πιο πιθανό να πολλαπλασιάζονται και να αντικαθιστούν τα ελαττωματικά ή χαμένα κύτταρα.
Στη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν επίσης δείγματα ανθρώπινου εγκεφαλικού ιστού, τα οποία εξήχθησαν κατά τη διάρκεια των νεκροτομών 13 δωρητών οργάνων. Ενώ η ομάδα εντόπισε αστροκύτταρα λευκής ουσίας μέσα σε αυτά τα δείγματα, τα κύτταρα αυτά εξέφραζαν μόνο γονίδια που εμπλέκονται σε λειτουργίες συμμαζέματος και όχι στον πολλαπλασιασμό.
Είναι πιθανό ότι τα δείγματα ανθρώπινου εγκεφάλου δεν περιείχαν αυτά τα μοναδικά πολλαπλασιαζόμενα αστροκύτταρα επειδή συλλέχθηκαν αποκλειστικά από ηλικιωμένους ασθενείς και τα πειράματα με ποντίκια έδειξαν ότι τα πολλαπλασιαζόμενα αστροκύτταρα φαίνεται να μειώνονται σε αριθμό με την ηλικία.
Με ένα ευρύτερο φάσμα ανθρώπινων δειγμάτων, ιδιαίτερα από νεότερους ανθρώπους, είναι πιθανόν αυτά τα κύτταρα να μπορούν να ανακαλυφθούν.
Προχωρώντας προς τα εμπρός, οι ερευνητές ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για το πώς τα αστροκύτταρα της λευκής ουσίας συμβάλλουν στη συνολική υγεία του εγκεφάλου στους ανθρώπους. Μόνο τότε μπορούν οι επιστήμονες να κατανοήσουν πώς τα αστροκύτταρα ανταποκρίνονται σε τραυματισμούς και πώς μπορεί να αλλάξουν με την ασθένεια και τη γήρανση.
[via]
