Ερευνητές εντόπισαν γιγαντιαία οργανικά μόρια στον Άρη τόσο παλιά όσο και η ζωή στη Γη
Ο Άρης σήμερα είναι αφιλόξενος, με σημαντικές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, αραιή ατμόσφαιρα και προφανή έλλειψη νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του πλανήτη. Όμως, σύμφωνα με νέα έρευνα μεγάλα μόρια που βρέθηκαν στον Άρη είναι απ’ ό,τι φαίνεται τόσο παλιά όσο και η ζωή στη Γη, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τη βιολογική δραστηριότητα στον αρχαίο Άρη.
Τα μόρια είναι μακρές αλυσίδες άνθρακα, που περιέχουν έως και 12 διαδοχικά άτομα άνθρακα. Τα μόρια διατηρήθηκαν στον Άρη για περίπου 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια, χωρίς να διαταραχθούν από γεωλογική δραστηριότητα, υγρασία ή θερμότητα. Τα μόρια χρονολογούνται περίπου στην ίδια εποχή με τα παλαιότερα γνωστά σημάδια ζωής στον πλανήτη μας.
Το Curiosity rover περιπλανιέται στον Άρη εδώ και χρόνια, αποκαλύπτοντας νέες λεπτομέρειες για το αρχαίο περιβάλλον του πλανήτη. Το κλειδί σε αυτό το περιβάλλον είναι ο άνθρακας, ένα στοιχείο που είναι ζωτικής σημασίας για τη ζωή και χρήσιμο για τη σύνδεση μορίων, όπως το DNA και το RNA. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS), οι αλυσίδες άνθρακα «θα μπορούσαν να παρουσιάζουν χαρακτηριστικά παρόμοια με τα λιπαρά οξέα που παράγονται στη Γη από τη βιολογική δραστηριότητα».
Η ανακάλυψη αυτών των οργανικών μορίων προσφέρει κρίσιμες πληροφορίες για πιθανές βιολογικές διεργασίες στον αρχαίο Άρη, αλλά για να είμαστε σαφείς, δεν αποτελεί απόδειξη ζωής στο παρελθόν ή στο παρόν. Αυτό που μας λέει, ωστόσο, είναι ότι τα δομικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη ζωή όπως την ξέρουμε ήταν παρόντα και ότι ο Άρης μπορεί κάποτε να είχε τις κατάλληλες συνθήκες για να την υποστηρίξει.
«Αν και η πηγή αυτών των οργανικών μορίων στον Άρη δεν μπόρεσε να προσδιοριστεί σε αυτή τη μελέτη, αυτά τα οργανικά συστατικά θα μπορούσαν είτε να έχουν σχηματιστεί από γεωλογικές διεργασίες στον Άρη (μη βιολογικές χημικές αντιδράσεις, όπως από υδροθερμική δραστηριότητα), είτε να έχουν παραδοθεί στην επιφάνεια του Άρη από μετεωρίτες, είτε να είναι τα οργανικά κατάλοιπα μιας αρχαίας αρειανής βιολογίας», δήλωσε ο Daniel Glavin, ανώτερος επιστήμονας για την επιστροφή δειγμάτων στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA και συν-συγγραφέας της δημοσίευσης.
Η ομάδα, στην οποία συμμετείχαν επιστήμονες του CNRS και πολλών άλλων ιδρυμάτων, εξήγαγε τα συμπέρασματα της χρησιμοποιώντας το εργαστήριο ανάλυσης δειγμάτων στον Άρη (SAM) που βρίσκεται στο Curiosity. Το SAM περιέχει έναν αέριο χρωματογράφο και ένα φασματόμετρο μάζας, τα οποία καθιστούν δυνατή την ταυτοποίηση απομονωμένων μορίων σε δείγματα που συλλέγονται από το ρόβερ. Το Curiosity έχει ξαναδεί οργανική ύλη σε αρειανούς λασπόλιθους, αλλά η νέα έρευνα περιγράφει τις μεγαλύτερες αλυσίδες που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Η εύρεση μακρών αλυσίδων άνθρακα στον Άρη είναι σημαντική, διότι δείχνει ότι οι επιστήμονες της NASA βρίσκονται στο σωστό δρόμο όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο αναζητούν σημάδια ζωής ή τουλάχιστον, τα πράγματα που στηρίζουν τη ζωή στη Γη.
Το Curiosity εξακολουθεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο στη διάθεση των επιστημόνων, αλλά οι διάδοχοι της αποστολής του για την κατανόηση του αρχαίου παρελθόντος του Άρη βρίσκονται ήδη καθ' οδόν. Η αποστολή ExoMars του ESA, η οποία θα εκτοξευθεί το 2028, και οι αποστολές επιστροφής δειγμάτων από τον πλανήτη Άρη των NASA, ESA και CNSA θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να αξιολογήσουν καλύτερα τη σύνθεση του Άρη στο αρχαίο παρελθόν και μέσω αυτής, το ενδεχόμενο ύπαρξης αρχαίας ζωής στην επιφάνειά του.
Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων μακράς αλυσίδας που διατηρήθηκαν (και δεν καταστράφηκαν εντελώς από την έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία) σε αρχαία ιζηματογενή πετρώματα στον Άρη, ενισχύει την τρέχουσα στρατηγική αναζήτησης αρχαίων ενδείξεων ζωής στην αρειανή επιφάνεια που μπορεί να έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με τη ζωή στη Γη. Από την ανάλυση των μετεωριτών και των δειγμάτων που επιστράφηκαν από τους αστεροειδείς Bennu και Ryugu από τις αποστολές OSIRIS-REx και Hayabusa2, γνωρίζουμε ότι τα χημικά δομικά στοιχεία της ζωής που περιλαμβάνουν αμινοξέα (που χρησιμοποιούνται για το σχηματισμό πρωτεϊνών), καρβοξυλικά οξέα (που χρησιμοποιούνται στις κυτταρικές μεμβράνες) και νουκλεοβάσεις (συστατικά του DNA και του RNA) ήταν ευρέως διαδεδομένα σε όλο το ηλιακό σύστημα και αυτά τα χημικά δομικά στοιχεία θα είχαν μεταφερθεί στον Άρη
Αλλά το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου δολαρίων είναι: Εμφανίστηκε ποτέ στον Άρη η οργανική χημεία που δημιουργεί ζωή και απαιτείται για να περάσουμε από αυτά τα βασικά χημικά δομικά στοιχεία σε μεγαλύτερες και πιο πολύπλοκες δομές όπως οι πρωτεΐνες και τα νουκλεϊκά οξέα που βρίσκονται στα κύτταρα;
Υγρό νερό υπήρχε κάποτε σε τεράστιες δεξαμενές και λίμνες στον Άρη. Τώρα που έχουν στεγνώσει προ πολλού, τα ρόβερ της διαστημικής υπηρεσίας έχουν αναλάβει να εξερευνήσουν αυτά τα κάποτε υγρά περιβάλλοντα, αναζητώντας σημάδια αρχέγονης ζωής παρόμοιας με αυτές που ζουν στα πιο υγρά κλίματα της Γης. Οι επιστήμονες έχουν δει σημάδια υγρού νερού κάτω από την επιφάνεια του Άρη, αν και τέτοια εικαστικά ευρήματα θα χρειαστούν περισσότερη εξέταση προτού οι επιστήμονες μπορέσουν να πουν κάτι σίγουρο.
Το 2023, το Perseverance rover βρήκε διατηρημένα οργανικά μόρια στον Άρη. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί επιβεβαίωση ότι κάποτε υπήρχε ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη, αλλά μια ενθαρρυντική ένδειξη ότι κάποτε υπήρχαν οι συνθήκες για τη ζωή όπως την ξέρουμε.
Νέες μέθοδοι θα μπορούσαν να διευκολύνουν τον εντοπισμό ενδείξεων ζωής στον Άρη και ίσως να εξηγήσουν πώς η ζωή που μπορεί να υπήρχε κάποτε εκεί χάθηκε καθώς ο Κόκκινος Πλανήτης έγινε άγονος και αφιλόξενος.
Πέρα από τον Άρη, η ανακοίνωση του CNRS αναφέρει ότι οι ίδιες διεθνείς ομάδες θα κατασκευάσουν ένα όργανο όπως το SAM για το Dragonfly, ένα τετρακόπτερο που θα εξερευνήσει τον δορυφόρο του Κρόνου Τιτάνα ξεκινώντας από τα μέσα της δεκαετίας του 2030.
[via]
