Πριν από περίπου 46.000 χρόνια, κατά τη διάρκεια του Ανώτερου Πλειστόκαινου, αν παραμείνουμε στη γεωλογική κλίμακα χρόνου, δύο σκουλήκια που ανήκαν στο είδος των νηματοειδών παγιδεύτηκαν στον μόνιμο παγετώνα της Σιβηρίας. Πρόκειται για μια περιοχή του πλανήτη που παρέμεινε παγωμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα και αποτελεί το επίκεντρο πολλών επιστημονικών προγραμμάτων που μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα την εξέλιξη.
Δεδομένου ότι το σιβηρικό μόνιμο στρώμα πάγου θεωρείται ένα αξιόλογο χρονικό παράθυρο προς το παρελθόν, ερευνητές από το Ινστιτούτο Φυσικοχημικών και Βιολογικών Προβλημάτων στην Εδαφολογία RAS στη Ρωσία ανακάλυψαν τα προαναφερθέντα σκουλήκια μέσα σε κάποιο απολιθωμένο λαγούμι κατά τη διάρκεια μιας εκ των ερευνών τους το 2018. Όπως εξηγεί το γερμανικό Ινστιτούτο Max Planck, μετά την απόψυξή τους άρχισαν να κινούνται όπως χιλιάδες χρόνια πριν!
Ο προσδιορισμός του χρόνου κατάψυξης αυτών των πλασμάτων ήταν απαραίτητος για τους ερευνητές. Σε αυτή την περίπτωση, η χρονολόγηση με βάση τον άνθρακα έδειξε ότι τα σκουλήκια παρέμειναν έτσι μεταξύ 45.839 και 47.769 ετών. Κάτι εκπληκτικό, αν σκεφτεί κανείς ότι μέχρι σήμερα δεν έχει παρατηρηθεί κανένα νηματοειδές ικανό να φτάσει σε μια κατάσταση λήθαργου γνωστή ως «κρυπτοβίωση» για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αν και η κρυπτοβίωση αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο, το εύρημα αυτό επιτρέπει την ταυτοποίηση δύο γονιδίων-κλειδιών για την κατάσταση αυτή. Συγκεκριμένα, τα ίδια αυτά γονίδια είχαν εντοπιστεί σε έναν νηματοειδή που ονομάζεται Caenorhabditis elegans, ο οποίος είχε φτάσει στην κρυπτοβίωση, αλλά όχι σε τόσο υψηλό επίπεδο. Το επόμενο βήμα αφορούσε την αξιολόγηση της ικανότητας επιβίωσης των σκουληκιών που ονομάζονται Panagrolaimus kolymaensis.
Σε εργαστηριακές δοκιμές, διαπιστώθηκε ότι ένας τύπος σακχάρου που ονομάζεται τρεαλόζη είναι απαραίτητος για την κρυπτοβίωση, μια διαδικασία που ίσως σε κάποιο μακρινό μέλλον θα μπορούσε να αναπαραχθεί από τον άνθρωπο, επισημαίνουν οι ερευνητές. Χωρίς αυτό το σάκχαρο, επισημαίνεται στη μελέτη, τα σκουλήκια δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν από τη διαδικασία της κατάψυξης και της αφυδάτωσης, η οποία θα οδηγούσε στο θάνατό τους.
Από τη στιγμή που ο Panagrolaimus kolymaensis έχει χρόνο ημιζωής λίγων ημερών, οι ερευνητές είχαν περιορισμένο χρόνο για να διεξάγουν ένα μεγάλο μέρος των μελετών τους. «Τα ευρήματα αυτά έχουν αντίκτυπο στην κατανόηση των εξελικτικών διαδικασιών , καθώς οι χρονικές περίοδοι των γενεών μπορεί να κυμαίνονται από ημέρες έως χιλιετίες», λέει ο Philip Schiffer, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
[via]
