Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να καταρρίψει την πίστη σε θεωρίες συνωμοσίας

Οι θεωρίες συνωμοσίας υπήρχαν πάντοτε στην ιστορία της Ανθρωπότητας, είτε είχαν βάση είτε όχι, απλά τις τελευταίες δεκαετίες και λόγω της ταχύτητας με την οποία διαδίδονται οι πληροφορίες, έχουν αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα και πολλαπλάσιο κοινό από ό,τι ενδεχομένως θα περίμενε κανείς. Εδώ, πάντως, υπάρχει ένα μεγάλο παράδοξο: σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν πλέον στα χέρια τους τα εργαλεία για να διασταυρώσουν από πολλές πλευρές αν υπάρχει δόση αλήθειας στην εκάστοτε θεωρία συνωμοσίας που τους κίνησε το ενδιαφέρον, ωστόσο, εξακολουθούν εν έτει 2024 να υπάρχουν, για παράδειγμα, υποστηρικτές της επίπεδης Γης.

Οι ειδικοί ανησυχούν εδώ και πολλά χρόνια για το πόσο γρήγορα μπορούν να εξαπλωθούν οι θεωρίες συνωμοσίας και ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να πειστούν από γεγονότα που έρχονται σε αντίθεση με αυτές τις πεποιθήσεις. Παρόλα αυτά, η λύση ίσως βρίσκεται και πάλι στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Σύμφωνα με μία νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science, η AI θα μπορούσε να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις θεωρίες συνωμοσίας υπό τις κατάλληλες συνθήκες.

Στην προκειμένη περίπτωση, οι ερευνητές εξέτασαν κατά πόσον οι συνομιλίες με ένα chatbot που τροφοδοτείται από παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσαν να προσεγγίσουν με επιτυχία ανθρώπους που πίστευαν δημοφιλείς θεωρίες συνωμοσίας, όπως ότι οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν ενορχηστρωμένες από την αμερικανική κυβέρνηση και ότι ο ιός COVID-19 ήταν μια ανθρωπογενής απόπειρα των «παγκόσμιων ελίτ» να «ελέγξουν τις μάζες».

Οι 2.190 συμμετέχοντες της μελέτης πραγματοποίησαν εξατομικευμένες συνομιλίες εμπρός-πίσω για μία και μόνο θεωρία συνωμοσίας της επιλογής τους με το GPT-4 Turbo του OpenAI. Το μοντέλο είχε εκπαιδευτεί σε μεγάλο όγκο δεδομένων από το Διαδίκτυο και αδειοδοτημένες πηγές. Μετά τις συζητήσεις των συμμετεχόντων, οι ερευνητές διαπίστωσαν μείωση κατά 20% της πίστης στη συνωμοσία. Με άλλα λόγια, το ένα τέταρτο των συμμετεχόντων είχε σταματήσει να εμμένει στη θεωρία συνωμοσίας που είχαν συζητήσει. Η μείωση αυτή διατηρήθηκε και δύο μήνες μετά την αλληλεπίδραση τους με το chatbot.

Ο David Rand, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, δήλωσε ότι τα ευρήματα δείχνουν πως η γνώμη των ανθρώπων μπορεί να αλλάξει με τα γεγονότα, παρά την απαισιοδοξία σχετικά με αυτή την προοπτική. Ο Rand, ο οποίος είναι καθηγητής Διοικητικής Επιστήμης και Εγκεφάλου και Γνωστικών Επιστημών στο ΜΙΤ, και οι συν-συγγραφείς του δεν εξέτασαν αν οι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν πιο πιθανό να αλλάξουν γνώμη μετά από συνομιλία με ένα chatbot σε σχέση με κάποιον που γνωρίζουν στην πραγματική ζωή, όπως ο καλύτερος φίλος ή ο αδελφός τους. Υποψιάζονται όμως ότι η επιτυχία του chatbot έχει να κάνει με το πόσο γρήγορα μπορεί να συγκεντρώσει ακριβή γεγονότα και στοιχεία για να τεκμηριώσει την απάντηση του.

Σε ένα δείγμα συνομιλίας που περιλαμβάνεται στη μελέτη, ένας συμμετέχων που πιστεύει ότι οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν σκηνοθετημένες λαμβάνει μια εξαντλητική επιστημονική εξήγηση από το chatbot για το πώς οι δίδυμοι πύργοι κατέρρευσαν χωρίς τη βοήθεια εκρηκτικών πυροδοτήσεων, μεταξύ άλλων δημοφιλών σχετικών ισχυρισμών συνωμοσίας. Στην αρχή, ο συμμετέχων αισθανόταν 100% σίγουρος για τη θεωρία συνωμοσίας, αλλά στο τέλος, η εμπιστοσύνη του έπεσε στο 40%.

Για όποιον έχει προσπαθήσει ποτέ να συζητήσει μια θεωρία συνωμοσίας με κάποιον που την πιστεύει, μπορεί να έχει βιώσει ταχύτατες ανταλλαγές απόψεων γεμάτες με αυτό που ο Rand περιέγραψε ως «περίεργα εσωτεριστικά γεγονότα και συνδέσμους» που είναι απίστευτα δύσκολο να διαψευστούν. Ένα generative AI chatbot, ωστόσο, δεν έχει αυτό το πρόβλημα, επειδή μπορεί να απαντήσει άμεσα με πληροφορίες βασισμένες σε γεγονότα.

Επίσης, ένα AI chatbot δεν εμποδίζεται από τη δυναμική των προσωπικών σχέσεων, όπως για παράδειγμα αν μια μακροχρόνια αδελφική αντιπαλότητα ή μια δυσλειτουργική φιλία διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο ένας θεωρητικός συνωμοσίας βλέπει το άτομο που προσφέρει αντιπληροφορίες. Σε γενικές γραμμές, το chatbot εκπαιδεύτηκε να είναι ευγενικό προς τους συμμετέχοντες, χτίζοντας μια σχέση μαζί τους επικυρώνοντας την περιέργεια ή τη σύγχυσή τους.

Οι ερευνητές ρώτησαν επίσης τους συμμετέχοντες σχετικά με την εμπιστοσύνη τους στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Διαπίστωσαν ότι όσο περισσότερο ένας συμμετέχων εμπιστευόταν την AI, τόσο πιο πιθανό ήταν να αναστείλει την πίστη του στη θεωρία συνωμοσίας ως απάντηση στη συνομιλία. Αλλά ακόμη και εκείνοι που ήταν επιφυλακτικοί απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη ήταν ικανοί να αλλάξουν γνώμη.

Είναι σημαντικό ότι οι ερευνητές προσέλαβαν έναν επαγγελματία ελεγκτή γεγονότων για να αξιολογήσει τους ισχυρισμούς που έκανε το chatbot, ώστε να διασφαλίσουν ότι δεν μοιραζόταν ψευδείς πληροφορίες ή ότι δεν επινοούσε πράγματα. Ο ελεγκτής γεγονότων αξιολόγησε σχεδόν όλους τους ισχυρισμούς ως αληθινούς και κανέναν από αυτούς ως ψευδείς.

Ο Rand και οι συνεργάτες του φαντάζονται ένα μέλλον στο οποίο ένα chatbot θα μπορούσε να συνδεθεί με λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως ένας τρόπος αντιμετώπισης των θεωριών συνωμοσίας που κυκλοφορούν σε μια πλατφόρμα. Παράλληλα, η επιτυχία της μελέτης προσφέρει ένα παράδειγμα για το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό σκοπό.

Αν θέλετε να συζητήσετε και εσείς κάποια θεωρία συνωμοσίας με την AI, δεν έχετε παρά να επισκεφθείτε το DebunkBot.

*Η κεντρική εικόνα προέρχεται από το Neuroscience News.

[via]