Ανατροπή: Τα σεληνιακά δείγματα που έφερε η Κίνα δείχνουν πολύ πιο πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα

Τα πρώτα δείγματα χώματος και πετρωμάτων που συλλέχθηκαν από την άλλη πλευρά της Σελήνης αποκάλυψαν πολύ πιο πρόσφατη σεληνιακή ηφαιστειακή δραστηριότητα από ό,τι αναμενόταν, σύμφωνα με μελέτες που δημοσιεύθηκαν σε δύο περιοδικά την περασμένη εβδομάδα.

Τα δείγματα συλλέχθηκαν από το κινεζικό σκάφος Chang'e 6, το οποίο έγινε το πρώτο σκάφος που προσγειώθηκε στην περιοχή στις αρχές Ιουνίου. Το σκάφος χρησιμοποίησε τον ρομποτικό του βραχίονα για να συλλέξει περίπου 2 κιλά σεληνιακού υλικού από τον μεγαλύτερο κρατήρα πρόσκρουσης της Σελήνης, τη λεκάνη του Νότιου Πόλου-Άιτκεν (λεκάνη SPA), κατά τη διάρκεια της διήμερης παραμονής του στην επιφάνεια της Σελήνης. Στα τέλη Ιουνίου, το σκάφος επέστρεψε στη Γη μετά από αποστολή 53 ημερών.

Η Κίνα υποσχέθηκε να μοιραστεί τα επιστημονικά δεδομένα και την πρόσβαση στα δείγματα με τη διεθνή κοινότητα και μέχρι στιγμής φαίνεται να τα έχει τηρήσει, καθώς τα αποτελέσματα που δημοσιεύονται στο Science είναι συνυπογεγραμμένα από Αμερικανούς και Κινέζους ερευνητές, παρά το νόμο του 2011 που απαγορεύει τη χρήση κονδυλίων της NASA για κινεζική διαστημική έρευνα χωρίς ειδική άδεια. Ένας Αμερικανός ερευνητής δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης ότι είχε παρακάμψει τον νόμο αυτό δουλεύοντας εκτός ωραρίου.

Οι επιστήμονες τόσο στο Science όσο και στο Nature αξιολόγησαν το υλικό του δείγματος χρησιμοποιώντας ραδιομετρική χρονολόγηση που ανέλυσε τη διάσπαση των ισοτόπων στο σκουρόχρωμο πέτρωμα και πιστεύουν ότι πρόκειται για βασάλτη που σχηματίστηκε καθώς ψύχθηκε η λάβα. Και οι δύο δημοσιεύσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το υλικό είναι ηλικίας περίπου 2,8 δισεκατομμυρίων ετών, πράγμα που σημαίνει ότι η περιοχή ήταν ηφαιστειακά ενεργή εκείνη την εποχή.

Το εύρημα αυτό επικαιροποιεί τις θεωρίες της εποχής του Απόλλωνα, σύμφωνα με τις οποίες ο υποτιθέμενος ηφαιστειακός οργασμός είχε ήδη τερματιστεί στην περιοχή εκείνη την εποχή. Η θεωρία αυτή βρισκόταν ήδη σε ασταθές (σεληνιακό) έδαφος, καθώς η αποστολή Chang'e 5 της Κίνας το 2020 είχε ήδη βρει βασάλτη παρόμοιας ποιότητας στην κοντινή πλευρά της Σελήνης. Οι δύο μελέτες μαζί υποδηλώνουν ότι η λάβα υπήρχε στη Σελήνη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι είχε υποτεθεί προηγουμένως.

Οι εργασίες αναφέρουν επίσης την απουσία ή τα χαμηλά επίπεδα KREEP στα δείγματα που έφερε η Κίνα στη Γη. Το KREEP είναι ένα ακρωνύμιο που σημαίνει Κάλιο (K), Σπάνιες Γαίες (REE) και Φώσφορος (P). Αναφέρεται σε ένα γεωχημικό συστατικό που παράγει θερμότητα και βρίσκεται σε ορισμένους τύπους σεληνιακών πετρωμάτων, ιδίως στους βασάλτες. Βρέθηκε στα δείγματα της εποχής του Apollo, αλλά όχι στο φορτίο από το Change'6.

Στα πρώτα στάδια της ιστορίας της Σελήνης, η παρουσία του KREEP στο μανδύα συνέβαλε στη θερμότητα που ήταν απαραίτητη για την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, καθώς το πλούσιο σε KREEP υλικό εξαντλούνταν ή διαλύονταν, η εσωτερική θερμότητα της Σελήνης μειωνόταν, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει επιβράδυνση ή διακοπή της ηφαιστειακής δραστηριότητας - αφήνοντάς μας με το σε μεγάλο βαθμό αδρανές πέτρωμα που περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη μας.

[via]