Οι αστρονόμοι κατέγραψαν για πρώτη φορά μια «μεγεθυμένη» εικόνα ενός άστρου εκτός του Γαλαξία μας. Η ομάδα έφερε στο επίκεντρο το τεράστιο ερυθρό υπεργίγαντα αστέρι με την ονομασία WOH G64, χρησιμοποιώντας το συμβολόμετρο του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (Very Large Telescope Interferometer - VLTI).
Ο WOH G64 βρίσκεται σε απόσταση 160.000 ετών φωτός στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου (LMC), έναν δορυφορικό νάνο γαλαξία-συνοδοιπόρο του Γαλαξία μας. Οι αστρονόμοι γνωρίζουν την ύπαρξη αυτού του αστέρα εδώ και αρκετό καιρό και του έχει αποδοθεί το παρατσούκλι «αστέρι-πέμπλουτος» επειδή έχει το απίστευτο μέγεθος 2.000 φορές του Ήλιου.
Το VLTI μπόρεσε να δει αυτό το μακρινό αστέρι με τέτοια λεπτομέρεια που αποκάλυψε επίσης το περίβλημα αερίου και σκόνης που το περικυκλώνει. Αυτές οι εκροές υλικού υποδεικνύουν ότι ο WOH G64 πεθαίνει, στα τελευταία στάδια της ζωής του που οδηγούν σε μια τεράστια έκρηξη σουπερνόβα.
«Για πρώτη φορά, καταφέραμε να πάρουμε μια μεγεθυμένη εικόνα ενός ετοιμοθάνατου άστρου σε έναν γαλαξία εκτός του δικού μας Γαλαξία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο επικεφαλής της ομάδας Keiichi Ohnaka, αστροφυσικός από το Universidad Andrés Bello. «Ανακαλύψαμε ένα κουκούλι σε σχήμα αυγού που περιβάλλει στενά το αστέρι. Είμαστε ενθουσιασμένοι επειδή αυτό μπορεί να σχετίζεται με τη δραστική εκτίναξη υλικού από το ετοιμοθάνατο άστρο πριν από μια έκρηξη σουπερνόβα».
Οι αστρονόμοι έχουν τραβήξει δεκάδες «μεγεθυμένες» εικόνες αστέρων εντός του Γαλαξία μας, αλλά χρειάστηκε να φτάσουμε στο σήμερα για να αποτυπωθεί ένα αστέρι εκτός του γαλαξία μας με παρόμοιο επίπεδο λεπτομέρειας. Ο WOH G64 αποτελούσε στόχο για τον Ohnaka και τους συναδέλφους του εδώ και αρκετό καιρό, με την ομάδα να τον μελετά με το VLTI, που βρίσκεται στην έρημο Atacama της Βόρειας Χιλής, το 2005 και το 2007.
Αν και αυτές οι έρευνες βοήθησαν να ξεκλειδώσουν αρκετά χαρακτηριστικά του άστρου-κολοσσού, η σύλληψη μιας πραγματικής εικόνας του WOH G64 έπρεπε να περιμένει μέχρι την ανάπτυξη ενός οργάνου δεύτερης γενιάς VLTI με την ονομασία «GRAVITY», το οποίο συνδυάζει το φως από τέσσερα τηλεσκόπια του VLT για να απεικονίσει αμυδρά αντικείμενα με μεγάλη ευαισθησία. Απεικονίζοντας επιτέλους το WOH G64 με το GRAVITY, ο Ohnaka και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι το άστρο έχει εξασθενήσει την τελευταία δεκαετία.
«Διαπιστώσαμε ότι το αστέρι έχει βιώσει μια σημαντική αλλαγή τα τελευταία 10 χρόνια, παρέχοντάς μας μια σπάνια ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη ζωή ενός άστρου σε πραγματικό χρόνο», δήλωσε στην ανακοίνωση το μέλος της ομάδας Gerd Weigelt, καθηγητής αστρονομίας στο Ινστιτούτο Max Planck για τη Ραδιοαστρονομία στη Βόννη της Γερμανίας.
Καθώς πλησιάζουν τις τελευταίες στιγμές της ζωής τους, οι επιθανάτιοι ρόγχοι των ερυθρών υπεργίγαντων όπως ο WOH G64 τους βλέπουν να αποβάλλουν τα εξωτερικά τους στρώματα αερίου και σκόνης σε μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει χιλιάδες χρόνια.
Το μέλος της ομάδας και Διευθυντής του Αστεροσκοπείου του Keele, Jacco van Loon, παρατηρεί το άστρο-κολοσσό τις τελευταίες τρεις δεκαετίες: «Αυτό το άστρο είναι ένα από τα πιο ακραία του είδους του και οποιαδήποτε δραστική αλλαγή μπορεί να το φέρει πιο κοντά σε ένα εκρηκτικό τέλος».
Ο WOH G64 εξασθενεί λόγω των στρωμάτων αστρικού υλικού που αποβάλλει για να δημιουργήσει το περιτύλιγμα σε σχήμα αυγού γύρω του. Το περίεργου σχήματος κουκούλι θα μπορούσε επίσης να είναι το αποτέλεσμα της βαρυτικής επιρροής ενός μη ανακαλυφθέντος συνοδού αστέρα κοντά στον WOH G64 που τον έλκει.
Αν και αυτή η πρώτη μεγεθυμένη εικόνα του WOH G64 είναι αρκετά καλή, ίσως να μην υπάρξουν πολλές ακόμα που θα ακολουθήσουν. Αυτό συμβαίνει επειδή, καθώς το τεράστιο άστρο συνεχίζει να εκτοξεύει αέρια και σκόνη, θα γίνεται όλο και πιο αχνό, καθιστώντας την απεικόνισή του πιο δύσκολη.
[via]
