NASA: Το Juno μας δίνει μια εξαιρετικά κοντινή εικόνα από την Ιώ
Το διαστημικό σκάφος Juno της NASA έφτασε στο Ιοβιανό σύστημα το 2016, με αποστολή να μελετήσει από κοντά τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Επιπλέον, ο Δίας έχει και τα περισσότερα φεγγάρια στο Ηλιακό Σύστημα και το Juno είχε την ευκαιρία να εξετάσει κάποια από αυτά. Η πιο πρόσφατη πτήση του αποκαλύπτει το ηφαιστειογενές φεγγάρι Ιώ σε όλο το θειούχο μεγαλείο του.
Προκειμένου να μελετήσει τον Δία, το διαστημικό σκάφος πρέπει να παραμείνει σε εξαιρετικά έκκεντρη τροχιά. Αυτό ελαχιστοποιεί τον χρόνο που το Juno περνάει κοντά στον αέριο γίγαντα, ο οποίος παράγει έντονες ζώνες ακτινοβολίας που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα ηλεκτρονικά συστήματα του σκάφους. Αυτές οι μεγάλες, ελικοειδείς τροχιές φέρνουν επίσης το Juno σε κοντινή απόσταση από τα εσωτερικά φεγγάρια του πλανήτη. Στο παρελθόν, το Juno έχει πραγματοποιήσει διελεύσεις από τον Γανυμήδη και την Ευρώπη. Υπήρξε άλλη μια πτήση προς την Ιώ το 2022, αλλά η πλησιέστερη προσέγγιση του διαστημικού σκάφους ήταν στα 64.000 χιλιόμετρα. Στις 30 Δεκεμβρίου 2023, το Juno πέρασε πάνω από την επιφάνεια σε ένα ιστορικό χαμηλότερο υψόμετρο μόλις 1.500 χιλιομέτρων.
Η Ιώ είναι λίγο μεγαλύτερη από τον δορυφόρο της Γης, γεγονός που την καθιστά το τρίτο μεγαλύτερο φεγγάρι του Ιοβιανού συστήματος. Η συνεχής έλξη της βαρύτητας του Δία προκαλεί παλιρροϊκή θέρμανση, η οποία έχει δημιουργήσει 400 εντυπωσιακά ενεργά ηφαίστεια που εκτοξεύουν σύννεφα θείου και διοξειδίου του θείου. Στην κεντρική εικόνα, μπορείτε να δείτε μερικά σημαντικά ηφαιστειακά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου σε ολόκληρο το φεγγάρι. Είναι το Loki Patera, ο σκούρος κύκλος προς τα κάτω δεξιά. Αυτή η κοιλότητα μήκους 202 χιλιομέτρων περιέχει μια λίμνη λάβας, η οποία παρουσιάζει ενδείξεις συχνών αλλαγών στην επιφάνεια.
Έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που οι επιστήμονες είδαν από κοντά την Ιώ και ελπίζουν ότι αυτή η αποστολή θα μπορούσε να αποκαλύψει κάτι για το εσωτερικό της. «Το Juno θα διερευνήσει την πηγή της τεράστιας ηφαιστειακής δραστηριότητας της Ιούς, αν υπάρχει ένας ωκεανός μάγματος κάτω από το φλοιό της και τη σημασία των παλιρροϊκών δυνάμεων που προκαλούνται από το Δία, οι οποίες πιέζουν ανελέητα αυτό το ταλαιπωρημένο φεγγάρι», λέει ο Scott Bolton του Νοτιοδυτικού Ερευνητικού Ινστιτούτου (SwRI).
Υπάρχουν συνολικά έξι νέες παρατηρήσεις της Ιούς και όλες οι ακατέργαστες εικόνες από το όργανο JunoCam έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της αποστολής. Η NASA δεν περίμενε ότι η JunoCam θα αντέξει ολόκληρη την αποστολή λόγω του περιβάλλοντος υψηλής ακτινοβολίας, αλλά το όργανο συνεχίζει να λειτουργεί. Σύμφωνα με το SwRI, το οποίο διαχειρίζεται την αποστολή, η κάμερα έχει αρχίσει να παρουσιάζει μειωμένο δυναμικό εύρος και αυξημένο θόρυβο.
Οι μηχανικοί της SwRI εργάζονται για να βελτιώσουν την ποιότητα της εικόνας, αλλά η JunoCam θα παραμείνει λειτουργική για την επόμενη διέλευση από την Ιώ σε περίπου ένα μήνα. Στις 3 Φεβρουαρίου 2024, το Juno θα πραγματοποιήσει άλλο ένα πέρασμα γύρω από το ίδιο υψόμετρο. Αυτή θα είναι η τελευταία φορά που το Juno θα εξετάσει ένα από τα φεγγάρια του Δία. Το υπόλοιπο της παρατεταμένης αποστολής, η οποία πρόκειται να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2025, θα επικεντρωθεί στον ίδιο τον Δία.
