Από την ανακάλυψη του πριν από οκτώ χρόνια, το αστρικό σύστημα TRAPPIST-1 έχει ενθουσιάσει τους αστρονόμους λόγω των δυνατοτήτων του να υποστηρίζει ζωή. Γύρω από αυτόν τον ψυχρό ερυθρό νάνο υπάρχουν επτά βραχώδεις εξωπλανήτες με μέγεθος Γης, μερικοί από τους οποίους βρίσκονται σε κατάλληλη απόσταση ώστε να διαθέτουν ενδεχομένως αέρα και νερό.
Ορισμένοι επιστήμονες χρησιμοποιούν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, το κορυφαίο παρατηρητήριο στον ουρανό που διαχειρίζεται η NASA και τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά και καναδικά παρατηρητήρια, για να μελετήσουν τις χημικές συνθέσεις των πλανητών, ενώ άλλοι μπαίνουν στο ψητό: αναζητούν σημάδια ευφυών εξωγήινων πολιτισμών σε αυτό το σύστημα 40 έτη φωτός μακριά από τη Γη.
Μια ομάδα ερευνητών πέρασε πρόσφατα 28 ώρες σαρώνοντας το χώρο γύρω από αυτούς τους κόσμους, αναζητώντας ραδιοσήματα από εξωγήινη τεχνολογία. Το project σηματοδότησε τη μεγαλύτερη σε διάρκεια αναζήτηση με έναν μόνο στόχο για τεχνοϋπογραφές από το σύστημα TRAPPIST-1.
«Οι περισσότερες αναζητήσεις υποθέτουν κάποια πρόθεση (πίσω από τα σήματα), όπως οι φάροι, επειδή οι δέκτες μας έχουν ένα όριο ευαισθησίας σε μια ελάχιστη ισχύ πομπού πέρα από οτιδήποτε στέλνουμε ακούσια», δήλωσε ο Nick Tusay, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Penn State University, σε μια δήλωση. «Όμως, με καλύτερο εξοπλισμό, όπως το επερχόμενο Square Kilometer Array (SKA), ίσως σύντομα να είμαστε σε θέση να ανιχνεύσουμε σήματα από έναν εξωγήινο πολιτισμό που επικοινωνεί με το διαστημικό του σκάφος».
Μετά την ανάλυση χιλιάδων ραδιοσημάτων, η ομάδα δεν ανακάλυψε κανένα που να φαίνεται ότι προέρχεται από κάποιον άλλο εκτός από τον άνθρωπο. Αλλά η έρευνα δεν ήταν μια αποτυχία. Μέσω αυτής της εργασίας, οι ερευνητές εισήγαγαν έναν νέο τρόπο διαλογής των σημάτων στο μέλλον.
Η ομάδα αξιοποίησε μια τεχνική που επικεντρώνεται στις λεγόμενες αποκρύψεις πλανήτη-πλανήτη. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει όταν ένας πλανήτης περνά μπροστά από έναν άλλο από την οπτική γωνία της Γης. Η υπόθεση των ερευνητών ήταν ότι τα ραδιοσήματα που στέλνονται μεταξύ αυτών των δύο πλανητών θα μπορούσαν να «διαρρεύσουν» και να γίνουν ανιχνεύσιμα εδώ. Στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα, ένα παράδειγμα του είδους του σήματος που αναζητούσαν θα ήταν μια επικοινωνία που θα μεταδιδόταν μεταξύ των ελεγκτών αποστολής στη Γη και ενός τροχιακού σκάφους στον Άρη.
Οι ερευνητές αξιοποίησαν το Allen Telescope Array στην Καλιφόρνια για να αναζητήσουν ένα ευρύ φάσμα συχνοτήτων. Η ομάδα διαχώρισε 6 εκατομμύρια πιθανά σήματα σε περίπου 11.000 υποψήφια για περαιτέρω ανάλυση, εστιάζοντας σε σήματα στενής ζώνης που θα μπορούσαν να προέρχονται από μια εξωγήινη τεχνολογία.
Το Ινστιτούτο SETI, του οποίου το ακρωνύμιο σημαίνει Search for Extraterrestrial Intelligence (Αναζήτηση για εξωγήινη νοημοσύνη), συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα προπτυχιακούς φοιτητές. Οι αρχάριοι έψαξαν για ραδιοφωνικές μεταδόσεις από orbiters του Άρη για να ελέγξουν αν το σύστημα μπορούσε να τις λάβει.
Συχνά οι έρευνες για εξωγήινα ραδιοσήματα επικεντρώνονται στην ιδέα της αναζήτησης μιας εκπομπής που μοιάζει με φάρο και έχει σκοπό να τραβήξει την προσοχή των άλλων πολιτών του Σύμπαντος. Όμως πολλοί επιστήμονες, όπως αυτοί που συμμετείχαν σε αυτή τη μελέτη, δεν ενδιαφέρονται μόνο για τα φανερά σήματα που προορίζονται για εμάς αλλά και για εκείνα που είναι τυχαία.
Οι «τεχνολογικές υπογραφές» είναι ο γενικός όρος που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες για τα στοιχεία της τεχνολογίας. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα σκόπιμο μήνυμα, όπως ο κώδικας Μορς, ή κάτι που είναι περισσότερο υποπροϊόν της τεχνολογίας, όπως η επιπλέον ραδιοφωνική «ρύπανση» από τους πύργους κινητής τηλεφωνίας που διαρρέει στο Διάστημα. Οι επιστήμονες τείνουν να θέλουν να βρουν έναν στενό παλμό ή μια συχνότητα που δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί από ένα φυσικό φαινόμενο.
«Αυτή η έρευνα δείχνει ότι πλησιάζουμε στην ανίχνευση ραδιοσημάτων παρόμοιων με αυτά που στέλνουμε στο Διάστημα», δήλωσε ο Tusay.
Οι επιστήμονες μόλις πρόσφατα άρχισαν να ερευνούν το σύστημα TRAPPIST-1. Έχουν υποθέσει ότι ένας ή δύο από τους κόσμους του TRAPPIST θα μπορούσαν να είναι κατοικήσιμοι. Μέχρι στιγμής το τηλεσκόπιο James Webb έχει ρίξει μια προσεκτική ματιά στους TRAPPIST-1b και TRAPPIST-1c, τους δύο πλανήτες που βρίσκονται πιο κοντά στον ερυθρό νάνο του συστήματος, έναν μικροσκοπικό αλλά βίαιο τύπο άστρου που συναντάται συνήθως σε όλο τον Γαλαξία μας.
Αυτοί οι κόσμοι του TRAPPIST θεωρήθηκαν απίθανο να έχουν ατμόσφαιρα - και, επομένως, ζωή - αλλά οι ερευνητές ανυπομονούν να μάθουν για μερικούς από τους άλλους, ειδικά για τον TRAPPIST-1e. Ο πλανήτης πιστεύεται ότι έχει την κατάλληλη απόσταση για να επιτρέψει στο υγρό νερό να σχηματίσει λίμνες και ωκεανούς στην επιφάνεια του.
Το αν τέτοια άστρα, που μερικές φορές ονομάζονται νάνοι Μ, μπορούν να φιλοξενήσουν πλανήτες με ατμόσφαιρα είναι ένα βασικό ερώτημα που θα προσπαθήσει να απαντήσει το James Webb. Το παρατηρητήριο δίνει προτεραιότητα σε μια μαζική μελέτη των βραχωδών κόσμων εκτός του Ηλιακού μας Συστήματος, ειδικά για να ανακαλύψει αν οι πλανήτες που περιστρέφονται στενά γύρω από άστρα όπως το TRAPPIST-1 θα μπορούσαν να έχουν αέρα.
Η καμπάνια θα προϋπολογίσει περίπου 500 ώρες παρατήρησης με το τηλεσκόπιο James Webb, μαζί με περίπου 250 τροχιές υπεριωδών παρατηρήσεων με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να βοηθήσει στον χαρακτηρισμό της δραστηριότητας των αστέρων-ξενιστών.
«Το James Webb είναι τόσο ευαίσθητο που μπορεί να αναζητήσει στοιχεία και μόρια όπως το οξυγόνο, το άζωτο και το διοξείδιο του άνθρακα στις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών», ανέφερε η NASA. «Το μυστήριο παραμένει: μπορούν οι πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από μικρούς νάνους Μ να διατηρήσουν τις ατμόσφαιρες που απαιτούνται για να υποστηρίξουν τη ζωή όπως την ξέρουμε;»
[via]
